Tầm quan trọng của vòng tròn quãng 5 trong đệm hát

  Đối với người bắt đầu học đệm hát, việc xác định giọng trưởng – thứ của một bái hát, rồi tiến hành chấm hợp âm cho nó là một việc cực kỳ quan trọng. Vòng tròn quãng 5 – “ Circle of Fifths” được xem như một công cụ cực kì “xịn xò” giúp bạn làm những điều  đó một cách nhanh chóng và hiệu quả.

1. Tại sao lại gọi là “vòng tròn quãng 5” – (Circle of Fifths)?

Mỗi gam trưởng trong vòng tròn sẽ cách nhau một quãng 5 đúng nếu nhìn theo hướng cùng chiều kim đồng hồ.

Quãng 5 đúng là quãng có khoảng cách từ âm gốc đến âm ngọn bằng ba cung rưỡi theo công thức:

1 – 1 – 1/2 – 1 (cung)

2. Hai vòng tròn lớn nhỏ trong vòng tròn quãng 5 nói lên điều gì?

2 vòng tròn lớn nhỏ cho ta 2 giọng trưởng và giọng thứ khác nhau.

Bắt đầu từ hướng cùng chiều kim đồng hồ, ta có:

– Vòng bên ngoài là cho giọng trưởng, mỗi giọng cách nhau quãng 5 đúng: C-G-D-A-E …

– Vòng bên trong cho ta giọng thứ, mỗi giọng cách nhau quãng 5 đúng: Am-Em-Bm-F#m…

=> Hai vòng tròn có sự tương quan song song với nhau theo quy luật quãng 3 thứ ( 1,5 cung). Nếu cùng một bộ dấu hóa, ta biết giọng trưởng thì có thể suy ra giọng thứ còn lại hoặc ngược lại.

Ví dụ: Bản nhạc có 1 dấu thăng: ta nhìn vào vòng tròn bậc 5 thì có thể thấy giọng trưởng của bản nhạc này là Sol trưởng (G) và giọng thứ là Mi thứ (Em)

3. Tầm quan trọng của vòng tròn quãng 5 trong đệm hát

N

Giả sử bạn không chắc về cách xây dựng scale. Mà chỉ nhớ là Đô trưởng không có nốt thăng nào, hoặc Sol trưởng có F#. Nhìn vào circle of fifths bạn có thể nhận ra ngay tất cả các nốt thăng của các giọng khác.

C 0# 
G 1#: F# 
D 2#: F# C# 
A 3#: F# C# G# 
E 4#: F# C# G# D# 
B 5#: F# C# G# D# A# 
F# 6#: F# C# G# D# A# E# 
C# 7#: F# C# G# D# A# E# B#

=> Cách áp dụng vòng tròn quãng 5 vào đệm hát:

Sử dụng quy luật 1-4-5 để áp dụng trong đệm hát. Ta lấy hợp âm chủ làm gốc đếm là bậc 1, rồi từ đó lấy hợp âm bậc 4 và bậc 5 để xây dựng

Lưu ý: Hợp âm  bậc 4 và bậc 5 cùng loại với hợp âm chủ ( Ví dụ hợp âm chủ là trưởng thì hợp âm bậc 4 và 5 cũng đều là trưởng và ngược lại)

Ví dụ: ta có hợp âm chủ là C, thì tương ứng ta có hợp âm bậc 4 của C là F

Nếu bạn mới chập chững học đệm hát, đừng quá ngạc nhiên khi thấy những nhạc công chuyên nghiệp có thể đệm ngon ơ một bài hát mới toanh. Chỉ cần bạn nắm rõ và hiểu cách sử dụng, cũng như tầm quan trọng của vòng tròn quãng 5 thần thánh này, việc bạn có thể đệm hát không cần nhìn hợp âm là điều hoàn toàn có thể.